ऑनलाइन पेमेंट करण्याची सोपी पद्धत म्हणून हल्ली सगळेच काही ॲप्स द्वारे व्यवहार करतांना दिसतात. अगदी बिल भरण्यापासून ते तिकीट बुक करण्यापर्यंत, आजच्या जगात आपण सर्व साधारणपणे UPI अ‍ॅप, नेट बँकिंग वापरतो. किराणा दुकान असो, भाजीपाल्याची गाडी असो किंवा शॉपिंग मॉल, ऑनलाइन पेमेंटची सुविधा आता सर्वत्र उपलब्ध आहे. एवढेच नाही तर या पद्धतींद्वारे आपण पैसे ट्रान्सफर करू शकतो किंवा मिळवू शकतो.
परंतू ही डिजिटल पेमेंट पद्धती वाढत असताना सायबर गुन्ह्यांमध्ये सातत्याने वाढ देखील होत आहे. महत्वाचे म्हणजे, फसवणूक करणारे तुमचे पैसे चोरण्याचे नवनवीन मार्ग शोधत असतात. भारतात गेल्या काही वर्षांत सायबर गुन्ह्यांच्या संख्येत झपाट्याने वाढ झाली आहे. तुम्ही कोणतेही डिजिटल पेमेंट अ‍ॅप वापरत असाल (मग Google Pay असो किंवा PhonePe किंवा Paytm), तर काही गोष्टींकडे लक्ष ठेवणं आवश्यक आहे. असं केल्यास होणारी फसवणूक टाळता येईल आणि सुरक्षित पेमेंट देखील करता येईल. नेमक्या त्या काय गोष्टी आहेत ते खालील प्रमाणे जाणून घेऊयात.
ॲप अपडेट ठेवा
सायबर गुन्हेगारांपासून स्वतःला सुरक्षित ठेवण्यासाठी तुम्ही तुमचे UPI अ‍ॅप वेळोवेळी अपडेट करत राहा. सायबर सुरक्षा वाढवण्यासाठी, कंपन्या प्रत्येक अपडेटसह नवीन वैशिष्ट्ये प्रदान करतात. अशा परिस्थितीत UPI अ‍ॅप नेहमी अपडेट ठेवा.
पेमेंट पिनचा गैरवापर
कोणत्याही UPI अ‍ॅपमध्ये, पैसे मिळवण्यासाठी युजरला त्याचा/तिचा पिन प्रविष्ट करण्याची आवश्यकता नाही. त्यामुळे, पैसे पाठवताना कोणी तुम्हाला तुमचा पिन टाकण्यास सांगत असल्यास सावधगिरी बाळगा.
फ्रॉड कॉल्स
सायबर गुन्हेगार लोकांना फक्त लिंक पाठवून पैसे चोरण्याचा प्रयत्न करत नाहीत तर, ते युजर्सना थेट कॉल करून त्यांचा पासवर्ड, पिन इत्यादी विचारतात. बँका कॉलवर असे डिटेल्स विचारत नाहीत. त्यामुळे अशा कोणत्याही कॉलला तुम्ही बळी पडू नका.
फसव्या लिंक
आजकाल लोकांना Mail आणि WhatsApp वर विशेषत: सणासुदीच्या काळात आकर्षक ऑफर्स मिळतात. अशा लिंक्स तुम्हाला ‘गिफ्ट’ किंवा ‘कॅशबॅक’ प्राप्त करण्यासाठी तुमचा पिन आणि इतर तपशील प्रविष्ट करण्यास सांगतात. त्यामुळे अशा लिंक्सची काळजी घ्या आणि त्यावर क्लिक करू नका.
पासवर्ड सीक्यूरिटी
यूपीआय सर्व्हिससाठी रजिस्ट्रेशन करतानाच एक स्ट्राँग पासवर्ड सेट करा. कोणालाही कळणार नाही असा पिन सेट करा.